Als Nederland Iraniërs blijft discrimineren bij het toekennen van visa, stapt de Delftse wetenschapper Behnam Taebi opnieuw naar de rechter. Zijn Actiecomité Iraanse studenten won vorige week een rechtszaak tegen de staat.

De uitspraak van de Hoge Raad is goed nieuws voor Iraniërs die aan een Nederlandse universiteit een masteropleiding kernfysica of scheikunde willen volgen; zij mogen niet meer geweigerd worden. Maar de visumregels blijven discriminerend, aldus Taebi.

Begin 2012 breidde Nederland de maatregel uit die verspreiding van nucleaire kennis moet tegengaan. Iraniërs die werken in de aardolie- en aardgasindustrie of de petrochemische industrie kunnen sindsdien geen visum meer krijgen en hun bestaande visum niet meer verlengen. Ook promovendi zijn hiervan de dupe.

Als die beperking niet verdwijnt, stapt Taebi’s Actiecomité Iraanse studenten opnieuw naar de rechter. Het ministerie van Justitie is de uitspraak van de Hoge Raad aan het bestuderen. Of deze invloed heeft op de visumregeling kon een woordvoerder nog niet zeggen.

Taebi’s Actiecomité Iraanse studenten daagde de staat in 2009 voor het eerst voor de rechter vanwege discriminatie. Een jaar eerder had Nederland op basis van een VN-resolutie besloten dat Iraniërs bepaalde technische of natuurwetenschappelijke masteropleidingen niet meer mochten volgen. Nederland is het enige land dat de resolutie op deze manier interpreteert.

Dat mag dus niet, oordeelde de Hoge Raad afgelopen vrijdag. “Eindelijk”, verzucht Behnam Taebi. “De overheid schoot met een kanon op een mug. De maatregel heeft niet het gewenste effect, kennis kan namelijk doorverkocht worden. Ik zou pleiten voor individuele screening, daarmee bescherm je specifieke kennis veel beter.”

Het was een bijzondere tentamendag deze 12-12-2012. Een veel groter aantal dan gebruikelijk, mocht het vak Methoden, Technieken & Statistiek 1 van Sociale Wetenschappen herkansen - zelfs studenten die er eigenlijk geen recht op hadden.

Na het afsluitende tentamen Methoden Technieken & Statistiek 1 van blok 1, bleek ongeveer 40 procent van de 1400 eerstejaars van de verschillende opleidingen van de faculteit Sociale Wetenschappen het tentamen niet gehaald te hebben. Een veel hoger percentage dan in voorgaande jaren. 15 procent van alle studenten had zelfs minder dan een 4 gehaald en had daardoor geen recht op een aanvullende toets ofwel een herkansing.

Zowel de docenten als de studenten schrokken van de uitslag. “Sommige studenten zeiden nog nooit een onvoldoende gehaald te hebben”, zegt onderwijsvoorzitter van het MTS-onderwijs en seniordocent Irene Klugkist.

Na analyse van het tentamen vond het team twee vragen te moeilijk. “Die hebben we cadeau gedaan. Maar nog steeds was het aantal onvoldoendes groter dan andere jaren.” Een oorzaak daarvoor werd niet zo snel gevonden. Daarom besloot Klugkist samen met het faculteitsbestuur dat alle studenten met een 5,5 of lager die wel voldaan hadden aan de inspanningsverplichting en aanwezigheidsplicht, het tentamen mochten herkansen. Hiermee is afgeweken van de OER, de Onderwijs en Examenregeling. Hierin staat dat alleen studenten een hertentamen mogen doen als ze een cijfer tussen de 5,5 en 4 hebben gehaald. 

Het hertentamen is inmiddels gemaakt door zo’n 500 studenten. “Een surveillant hoorde enkele enthousiaste reacties dat het tentamen dit keer beter te doen was. Maar we hebben ter voorbereiding extra colleges gegeven over bepaalde thema’s en inloopspreekuren georganiseerd. Daarvan is goed gebruik gemaakt.”

Na de kerstvakantie gaat het docententeam van Methoden, Technieken en Statistiek op zoek naar de oorzaak. “We hebben al wel gekeken naar de dingen die anders waren dan vorig jaar, maar het enige wat we misschien beter niet hadden kunnen doen, is de volgorde van de stof veranderen. Vvoor de rest kan er weinig zijn misgegaan door de wijzigingen.”

De faculteitsraad opperde nog of de huidige eerstejaars misschien minder slim zijn dan in voorgaande jaren? Klugkist: “Nee, dat is het ook niet. De tentamens van de parallelvakken zijn wel gewoon goed gemaakt. Ik denk dat de studenten misschien harder hebben geleerd voor die vakken dan voor MTS. Misschien hebben ze het tentamen onderschat.” Klugkist wil nog wel benadrukken dat bijna 60 procent van de eerstejaars dit tentamen wél in één keer haalde. “En net als altijd zaten daar ook studenten bij die een 8, 9 of 10 hebben gehaald.”

Het Utrechtse studentenhuis Casa Bella Biet dat in de race was voor de titel ‘Het duurzaamste studentenhuis van Nederland’ is tweede geworden. De eerste prijs ging naar Den Haag.

Drie Utrechtse studentenhuizen zaten in de strijd om de titel Het duurzaamste studentenhuis. Casa Bella Biet, een SSH-huis in Buiten Wittevrouwen, werd in het DUB-artikel van 23 november 2012 uitgelicht en blijkt nu de tweede prijs in de wacht te hebben gesleept. De bewoners krijgen 500 euro. De eerste prijs, 1000 euro, ging naar het Haagse studentenhuis Luc Stamkarstraat I. Zij kregen de meeste stemmen via internet. “De winnaars gaan het geld duurzaam besteden aan een daktuin op het nieuwe gebouw van de universiteit”, aldus de organisatie Upact.

Casa Bella Biet ontving de tweede prijs. Wat willen Marrit en Sofie nu eigenlijk met dit bedrag doen? “We gaan het geld investeren in ons nieuwe project: een korte videoserie over dieren, natuur en andere dingen voor kinderen. Een beetje educatief en een beetje duurzaam dus!”

“Dit is de eerste kerststal ter wereld met skeletten.” Gertie Cuijpers van het Universiteitsmuseum zegt het lachend, want of het echt zo is, weet ze niet helemaal zeker “… maar ik heb er nog nooit eerder iets over gehoord.”

“We hadden het de afgelopen jaren wel eens vaker over een kerststal gehad, maar het was er nooit van gekomen. Dit jaar kwamen we tijdens een brainstorm ineens met het idee van een ‘duurzame kerststal’: dus van gebruikte materialen en dierenskeletten. We dachten nog dat we niet genoeg zouden hebben aan onze eigen skelettencollectie, maar uiteindelijk hebben we niets hoeven lenen. We hebben dan wel een koe als os, maar ach, dat zie je toch niet.” Het meest bijzondere dier is de kameel: “Hij was in stukjes en is speciaal voor zijn verblijf in de kerststal in elkaar gezet.” De kerststal zelf is een ontwerp van kunstenaar Stefan Lehner en is gemaakt van gebruikte frisdrankflesjes. “De honderden flesjes zijn verzameld bij bioscopen en sportscholen en samen met studenten van het University College, alle medewerkers van het museum – van receptionist tot directeur – en bezoekers hebben we de stal in elkaar gezet.”

Ben je nog op zoek naar een leuke activiteit in de kerstvakantie? De bijzondere kerststal in het Universiteitsmuseum aan de Lange Nieuwstraat is nog te zien tot 6 januari 2013.

Die ene sigaret op Oudejaarsavond, een extra keer opscheppen van het kerstdiner; rond de feestdagen stapelen de zonden zich op. In januari slaat de weegschaal verder door dan ooit en begint de zoveelste poging te stoppen met roken. Uit Utrechts promotieonderzoek blijkt dat ook rationele denkprocessen onze goede voornemens bedreigen.

In een café, ergens in de Amerikaanse staat Californië, ontmoeten twee mannen elkaar. Op tafel een geblokt motiefje, naast hen een jukebox. Het zijn Tom Waits en Iggy Pop, twee iconen uit de popmuziek. Ze praten wat over en weer, Tom dolt met de goedgelovige Iggy. Tot zij een achtergebleven pakje sigaretten ontdekken. Beiden blijken net gestopt met roken, maar steken er al snel een op. Tom vergoelijkend: "We really are the coffee and cigarettes generation, if you think about it. I mean, in the fourties, it was the pie and coffee generation." De scene komt uit Coffee & Cigarettes van regisseur Jim Jarmusch. Een verzameling korte films over de geneugten, verleidingen en culturele associaties van koffie en sigaretten. Samen, als het even kan.

De verleiding van een huwelijksfeest
Verleid door de geneugten van het leven. Daarover gaat ook het onderzoek van sociaal psychologe Jessie de Witt Huberts. Begin december promoveerde zij in Utrecht op het proefschrift License to sin. A justification-based account of self-regulation failure, dat in het Nederlands de prozaïsche titel Vrijbrief om te zondigen draagt. Waarom, vraagt Huberts zich af, lijden we in al onze weelde aan hartziekten, overgewicht en geldschulden, maar lukt het vaak niet onze voornemens tot beterschap na te komen?

Huberts schetst de volgende situatie. Sally, Mark en Marcy zijn op een huwelijksfeest. Sally doet aan de lijn, Mark is gestopt met roken en Marcy moet rijden. Maar, al naar gelang de avond vordert, vallen zij voor hun verleiders. Sally eet een punt van die heerlijke bruidstaart, Mark steekt een sigaret op en Marcy drinkt een glas champagne. Wat ging hier fout? Is de geest gewillig, en het vlees zwak?

'Ik heb het verdiend!'
Een typisch geval van ‘impulsief falen’, zo lijkt het. Waar Sally, Mark en Marcy eerder rationeel overwogen beslissingen namen (diëten, stoppen met roken, veilig naar huis rijden), kregen hun irrationele verlangens (taart, sigaret, champagne) de overhand. Deze uitleg is volgens Huberts tekenend voor de klassieke interpretatie van "onverenigbare motivaties, waarbij het verlangen voor snelle bevrediging haaks staat op onze lange termijn doelen". Kort gezegd, van een ‘zelfregulatie conflict’ waar korte termijn impulsen rationeel overwogen lange termijn doelen in gevaar brengen.

Maar is dat eigenlijk wel zo, vroeg Huberts zich af. Kijkend naar de 'zonden' van Sally, Mark en Marcy (en al die mensen die zichzelf tijdens de feestdagen niet in de hand zullen hebben), blijkt immers dat aan die keuzes wel degelijk momenten van reflectie vooraf ging. Sally vindt de bruiloft namelijk een bijzondere aangelegenheid waarbij een verwenning op zijn plaats is. Mark is getuige en moet een speech geven; één sigaret tegen de spanning moet kunnen. En Marcy? Als iedereen de mooie avond beklinkt met een toast, kan zij niet achterblijven. Na één glas champagne kan ze toch nog best rijden? Eenmaal blootgesteld aan verleidingen, gaan onze hersenen op zoek naar een manier om de overgave aan die verleiding te rechtvaardigen. Want, "ik heb het verdiend!".

Huberts zag dat onderzoekers tot dusver geen oog hadden voor zulke rationele rechtvaardigingen die ingaan tegen al even rationeel genomen voornemens. Als test schotelde Huberts een aantal studentes een chocoladereep voor. Allen deden aan de lijn, en moesten aangeven hoe aanlokkelijk zij de reep vonden. Wat bleek. Hoe aanlokkelijker de 'zonde', hoe meer redenen de proefpersonen bedachten er toch aan toe te mogen geven. Bovendien pasten zij deze rechtvaardigingsstrategieën niet alleen toe, maar deden ook actieve pogingen nieuwe rechtvaardigingen te bedenken.

Roken om te stoppen
Terug naar Tom Waits en Iggy Pop, want ook zij staken hun eerste niet zomaar op. Na jaren roken, vertelt Iggy, voelt hij medelijden met hen die maar door blijven paffen. Tom beaamt, eindelijk kan hij zich weer concentreren. Dan kijkt Tom even peinzend voor zich uit, en zegt: "You know, the beauty of quitting is, now that I've quit, I can have one... 'cause I've quit." Of Iggy er ook één wil. "Well, since I've quit, I can have one!", zegt Iggy dankbaar. Roken als onderdeel van het stoppen, als daar niet over na gedacht is.

Met alcohol, nicotine en diners bedreigen Kerst en Oud & Nieuw al onze weloverwogen voornemens op een gezonder leven. Daarbij hebben we dus niet alleen ons ongecultiveerde onderbewuste te vrezen. Integendeel, onze zorgvuldig door de eeuwen heen ontwikkelde en verlichte ratio draagt volop bij aan de ondermijning van haar eigen geesteskinderen. Dus nee, het vlees is niet zwak. Het  vlees weet heel goed wat het wil, en de geest heeft maar te volgen.

En Tom? Zodra Iggy is opgestapt, kijkt hij schichtig om zich heen en peutert er nog een uit het pakje.

De bestuurders van universiteiten hebben ingestemd met de nieuwe cao-afspraken. Nu is de achterban van de vakbonden aan zet. Na de kerstvakantie laten de leden hun stem horen.

Het was niet vanzelfsprekend dat de universiteitsbestuurders met de nieuwe afspraken zouden instemmen. Ruim twee jaar geleden waren de onderhandelaars ook tot een akkoord gekomen, maar daar haalden de bestuurders toen alsnog een streep door, nadat de vakbonden al hadden ingestemd.

Daar was de vakbeweging toen verbijsterd over. De universiteiten trokken hun werknemers “de loopgraven in”, zei de toenmalige onderhandelaar van Abvakabo FNV, en ze wees op de topsalarissen die universiteitsbestuurders zelf kregen.

Zo’n situatie wilden de partijen deze keer voorkomen. Het onderhandelaarsakkoord had daarom pas afgelopen vrijdag naar buiten moeten komen, nadat de universiteitsbestuurders zich erover hadden gebogen.  Het lekte echter voortijdig uit.

Vrijdag stemden de bestuurders formeel nog niet in, maar dat hebben ze intussen wel gedaan. Ze accepteren een loonsverhoging van twee procent: één procent in januari 2013 en nog eens één procent in september 2013. Senioren- en ontslagregelingen worden versoberd.

Met de langstudeerboete in zicht stopten afgelopen zomer honderden hbo-studenten met hun opleiding. Maar toen de boete met terugwerkende kracht werd afgeschaft, schreef slechts een handjevol zich opnieuw in.

Hogescholen zagen honderden langstudeerders zonder diploma vertrekken. Aangenomen werd dat ze het verhoogde collegegeld niet konden of wilden betalen. Schandalig, vonden de studentenbonden.

Dus juichten ze toen coalitiepartners VVD en PvdA begin oktober de gewraakte boete van tafel veegden. Nu konden alle afgehaakte langstudeerders hun opleiding afmaken. De LSVb riep hogescholen en universiteiten op terugkerende studenten met open armen te ontvangen, want die stonden te trappelen om alsnog hun diploma te halen.

Maar het aantal afgehaakte langstudeerders dat de draad dit jaar weer oppakte, blijkt minimaal; slechts een handjevol heeft zich weer ingeschreven. Bij de Hogeschool Rotterdam bijvoorbeeld zijn 620 studenten voortijdig gestopt. Slechts 45 van hen maakten gebruik van de mogelijkheid weer verder te studeren tegen het normale collegegeld.

Bij Saxion Hogescholen schreven rond de 450 langstudeerders zich uit. Vijftien van hen zijn na oktober weer begonnen, meldde hogeschoolwebsite Sax.nu eerder al. Bij Stenden Hogescholen meldde niemand zich opnieuw bij zijn opleiding. Hogescholen kunnen slechts gissen naar de reden.

 “Ik denk dat veel studenten niet wisten dat ze zich opnieuw konden inschrijven”, zegt Francis van Hekelen, voorzitter van LOShbo, de landelijke organisatie van studentdecanen in het hbo. “Dat is niet goed gecommuniceerd. DUO had iedereen een brief moeten sturen.”

Ze denkt dat veel van de afgehaakte studenten op dit moment aan het werk zijn en verwacht dat een groot deel van hen in de zomer van 2013 weer met zijn studie begint. “Langstudeerders hebben besloten om eerst een jaar te sparen voor het hoge collegegeld.” 

Een campuscolumnist zou over het poëtische beroep van  vlinderopzichter moeten schrijven, zei Ingmar Heytze ooit. In haar laatste column neemt Dieudonnée van de Willigen het advies ter harte en ging naar de Botanische tuin.

Als Utrechts schrijftalent Ingmar Heytze dit jaar campuscolumnist zou zijn geweest, had hij de vlinderopzichter van de Botanische Tuinen opgezocht. Vlinderopzichter, zo zei hij, is namelijk het meest poëtische beroep dat hij zich kan voorstellen. Om de cirkel rond te maken ben ik voor mijn laatste column daarom op bezoek bij Nick Meijdam, een van de zes vlinderopzichters van de Utrechtse Tuinen.

“Hij stelt het wat romantischer voor dan het is”, lacht Nick. Nick lijkt in niks op Mijnheer Prikkebeen: hij draagt geen hoge hoed met opgeprikte vlinders en heeft ook geen schepnet paraat. Het zijn sowieso andere tijden voor de vlindervlijt. Het koffertje van Heytze, waarmee de vlinderopzichter de wereld doorkruist om exotische poppen te verzamelen, is vervangen door catalogi en online bestelsystemen. De poppen worden op verzoek op het vliegtuig gezet vanaf de vlinderboerderijen en arriveren keurig met de pakketpost. 

Dat gaat niet altijd goed. “Soms zijn de poppen geplet of zijn de vlinders al uitgekomen voordat we ze ontvangen. Dat vind ik zo erg – een doos met dode vlinders openmaken. Het kan ook dat de poppen te koud zijn geweest, waardoor de vlinders misvormd uitkomen. We moeten ze dan dooddrukken.” Ik trek een wenkbrauw op. Minder romantisch is één ding, maar de duistere kant van het opzichterschap heeft meer schakeringen dan ik me ooit voor had kunnen stellen.

Zo opereren Nick en zijn collega´s de vlinderpoppen met enige regelmaat. Wanneer het beestje vast komt te zitten terwijl het uit zijn pop kruipt, rest de vlinder slechts enkele minuten voordat hij blijvend verminkt raakt doordat zijn vleugels als een propje uitharden. Om dat te voorkomen worden ze voorzichtig geholpen met een pincet. Dankbaar werk – mits het lukt. Zo niet, dan is de oplossing ook hier hetzelfde: dooddrukken.

Desondanks heeft Heytze geen ongelijk. “Ik vind niks mooier dan na sluitingstijd alleen zijn met de vlinders.” Nicks ogen lichten op. “Al die prachtige dieren die om je heen fladderen – dat gevoel is niet te beschrijven. Ik zorg graag voor ze. Als het kon, zou ik daar het liefst de hele dag mee bezig zijn.” En alsof dat nog niet dichterlijk genoeg is: vlinders behoren tot de gevestigde orde binnen de iconologie.

Waar de rups het leven en de vlinderpop de dood symboliseert, staat de vlinder voor wederopstanding. Vlinders worden daarom vaak gezien als manifestatie van de ziel van een overledene. In feite is het beroep van vlinderopzichter dus het allegorisch equivalent van begrafenisondernemer. Dat men daarbij veelvuldig geconfronteerd wordt met de cyclus van leven en dood lijkt opeens niet zo vreemd meer. Macaber? Wellicht. Poëtisch? Des te meer, en Heytze kan dat als geen ander weten.

Mooie dingen zijn dat trouwens, cycli. Deze column betekent het einde van mijn tijd als campuscolumnist, maar luidt tegelijkertijd het jaar van mijn opvolger in. Op 7 januari wordt bekend wie dat is en ik kan niet wachten om te zien hoe hij of zij zich ontpopt. Een delicaat proces, maar dan heb je ook wat. Wordt het een kleurige vlinderpracht, een stekende mug of toch een bittere bromvlieg? Allemaal prima. Het maakt namelijk geen ruk uit wát je schrijft, als het maar goed is.

De UU zet nieuwe profielpagina's voor medewerkers op internet. Moet iedereen daar aan meewerken? En hoe staat het eigenlijk met de privacy?

Nog zo’n twee maanden en dan heeft iedere UU’er een profielpagina op de site van de Universiteit Utrecht. Iedereen? Nee, niet per se. Ondersteunend personeel (OBP) moet uitdrukkelijk toestemming geven om zijn of haar profielpagina op de website van de universiteit te laten zetten. En een foto is voor helemaal niemand verplicht.

Het project‘profielpagina’s voor alle medewerkers van de Universiteit Utrecht’ heeft enige vertraging opgelopen. Deze pagina’s worden gepubliceerd op de universitaire website en zijn makkelijk vindbaar via Google. Er staan ten minste de naam, de functie, en de contactgegevens van het werk vermeld. Uitgezocht moest worden hoe de profielpagina's zich verhouden tot de privacy van de medewerkers. De universiteit heeft daar nu regels voor opgesteld.

Toestemming
Uitgegaan wordt van de regel die vermeld staat op de site van het College Bescherming Persoonsgegevens en uitgaat van de Wet bescherming persoonsgegevens. Kort gezegd staat daar dat de werknemer toestemming moet geven aan de werkgever voor het publiceren van personeelsgegevens op internet. Deze regel wordt door de universiteit overgenomen als het om het niet-wetenschappelijke personeel gaat.

Voor wetenschappers wordt een ander pad gevolgd. Als het gaat over telefoonnummers en e-mailadressen is de universiteit van oordeel dat het ‘impliciet uit de aanstelling als - internationaal opererend - wetenschapper voortvloeit dat je vindbaar en bereikbaar bent via internet’.

Bovendien zijn hoogleraren volgens de gedragsregels verplicht hun nevenfuncties openbaar te maken. Alleen voor wetenschappers die bijvoorbeeld met proefdieren werken, wordt een uitzondering gemaakt. Hun gegevens worden niet online gepubliceerd. Dit omdat zij te maken kunnen krijgen met acties van dieractivisten.

Als het gaat om het plaatsen van een foto bij het profiel, moet elke werknemer - wetenschappelijk en niet-wetenschappelijk - daar toestemming voor geven. Regels over het type foto zijn er niet. “Dat laten we aan de medewerkers over. Het is wel de bedoeling dat het een portretfoto is en niet bijvoorbeeld een avatar of een half gezicht”, zegt projectleider Joost Goedhart van de Dienst Communicatie & Marketing.

Extra informatie
Tijdens de dienstraad van het Facilitair Service Centrum begin december deelde directeur Ineke van Oosten mee dat alle FSC’ers binnenkort de gegevens op hun profielpagina moeten controleren. Een foto hoeft dus niet, maar zegt Van Oosten “zelf ben ik daar wel een groot voorstander van”. Wat FSC’ers naast hun werk nog voor andere functies hebben, hoeven ze niet te vermelden, zegt ze.

Maar het mág wel, zegt Joost Goedhart. “Er zijn twee redenen geweest om profielpagina’s te maken. Ten eerste is de Solisgids gebaseerd op verouderde techniek en moet deze vervangen worden. Ten tweede: de profielpagina’s moeten de zichtbaarheid en vindbaarheid vergroten van onze wetenschappers. Ook kunnen zij hier gemakkelijk hun nevenfuncties vermelden.”

Volgens Goedhart is de laatste fase van het project aangebroken. “De faculteit Geneeskunde doet nog even niet mee. Die heeft nog wat bedenktijd nodig. De andere faculteiten zijn al live of gaan binnenkort live.” Als laatste zijn de werknemers van het FSC en de Universitaire Bestuursdienst aan de beurt. Deze medewerkers kunnen binnenkort een mail verwachten om hun profielpagina’s aan te passen en goed te keuren. Ze hebben daar ongeveer drie weken de tijd voor.

Goedhart: “Maar zoals gezegd: als het om het niet-wetenschappelijk personeel gaat, moet niets. Zelf denk ik dat het goed en leuk is om je als werknemer van de universiteit te profileren. En als je denkt dat het je helpt om te melden dat je voorzitter bent van de voetbalclub, dan moet je dat zeker doen.” 

Studenten komen in heel het land massaal in actie voor het Glazen Huis. In De Uithof staan de studenten van studievereniging Alcmaeon met muziek, lootjes en glühwein. De opbrengst is voor 3FM-Serious Request.

"We spelen lekker een paar nummers en halen geld op voor het goede doel”, aldus de vier bandleden van Doublefolded. Ze hebben een eigen kraam op het plein voor de Spar en voor 1,50 kun je tot 16.00 uur een kerstnummer aanvragen. Ze maken deel uit van de actie van studievereniging Alcmaeon van Sociale Wetenschappen. De studenten hebben cake gebakken, verkopen Jägermeister en Glühwein en een loterij. Raad hoeveel kransjes in de fles zitten en je kunt een paar mooie prijzen winnen.

In Amsterdam, Tilburg, Utrecht en Rotterdam organiseren studentenverenigingen kerstdiners voor dak- en thuislozen. Op Facebook hebben Utrechtse studenten een veiling onder de naam Are you KIDdingme. Hogeschoolkrant Sax en universiteitsblad UT Nieuws bundelden hun krachten en maakten een ‘Serious Edition’ die ze voor het goede doel verkopen. HvA-studenten veilen mooie mannen, sportievelingen van de TU/e fietsen voor geld van Eindhoven naar Enschede en fotografiestudenten van Avans Hogeschool verkopen portretten.

En dat is nog maar een greep uit alle initiatieven. Geld inzamelen voor ‘3FM-Serious Request’ is in de donkere dagen voor Kerstmis een nationale hobby geworden.

Voor het achtste jaar op rij worden drie dj’s de week voor Kerstmis in een glazen huis opgesloten om geld in te zamelen voor het Rode Kruis. Dit keer gaat de opbrengst naar de strijd tegen babysterfte. ‘Let’s hear it for the babies’ is de slagzin waarmee de radiozender dit jaar geld inzamelt.

Het Glazen Huis staat komende week in Enschede. Vanavond om negen uur draait actrice Carice van Houten de deur op slot. Dj’s Giel Beelen, Michiel Veenstra en Gerard Ekdom draaien een week plaatjes voor het Rode Kruis en nemen cheques in ontvangst. Op kerstavond komen ze naar buiten en wordt de totale opbrengst bekend gemaakt. 

Krijgen universiteiten geld voor landelijke onderzoeksscholen, dan moeten ze het daadwerkelijk daaraan besteden. Dat vinden niet alleen SP en PVV, maar ook regeringspartijen VVD en PvdA.

Begin deze maand roerden de onderzoekscholen zich. Ze krijgen niet genoeg geld, vinden ze. De universiteiten ontvangen samen zo’n tachtig miljoen euro voor deze landelijke netwerken van onderzoekers, maar het is onduidelijk hoeveel ze daarvan aan de onderzoekscholen besteden.

Daarom willen verschillende partijen in de Tweede Kamer weten hoe dat precies zit: waar gaat het geld naartoe? Verkeren die onderzoekscholen inderdaad in nood?

De universiteiten krijgen het geld sinds 1998. Toen is afgesproken om het bedrag niet te ‘oormerken’, zodat de universiteiten geen ingewikkelde verantwoording hoefden af te leggen over de besteding. Want hoe bereken je de kosten voor personeelsbeleid en huisvesting waar de onderzoekscholen mede van profiteren? Zulke verantwoording zou maar administratiekosten met zich meebrengen die beter aan het onderzoek konden worden besteed.

Maar volgens de onderzoekscholen lopen ze miljoenen mis en sluit daarom de ene na de andere onderzoekschool de deuren. “Erger nog, het demotiveert onderzoekers om zulke landelijke samenwerking te zoeken”, zegt de Utrechtse hoogleraar Tom Zwart, voorzitter van de verenging van onderzoekscholen Sodola. “Terwijl iedereen het erover eens is dat onderzoekscholen goed werk verrichten. Voor het opleiden van promovendi zijn ze zo goed als onmisbaar.”

Daarom dienden Jasper van Dijk (SP) en Harm Beertema (PVV) vorige week samen een motie in. Minister Bussemaker zou er bij de universiteiten op moeten aandringen dat de middelen bij de onderzoekscholen terechtkomen. Of ze daarop wil toezien en de Tweede Kamer erover wil informeren.

Maar de minister noemde de motie vorige week “overbodig”. In 2010 zijn immers afspraken gemaakt over de ‘coördinatie’ van deze onderzoekscholen. “Ik heb de VSNU gevraagd om mij te informeren over de uitvoering van die afspraak, want ik vind dat die middelen uiteindelijk bij het onderzoek terecht moeten komen. De heren Van Dijk en Beertema worden dus op hun wenken bediend.”

Is het geen goed idee om ook met de onderzoekscholen zelf te spreken, wilde de SGP nog weten. Maar dat vond Bussemaker niet. Die onderzoekscholen zijn immers deel van de universiteiten en die universiteiten vormen samen de VSNU. Dus een gesprek met de VSNU zou moeten volstaan.

Overigens besteedt de ene universiteit meer geld aan de onderzoekscholen dan de andere, zegt voorzitter Zwart van Sodola. Zijn eigen Universiteit Utrecht doet het volgens hem goed, net als Wageningen.

De Facebookpagina Gespot UB UU heeft binnen een paar dagen al meer van 1800 volgers. En als je dit leest, is dit aantal al weer gestegen. De gluur- en opmerkingpagina slaat in als een bom.

Studeren in de UB vergt doorzettingsvermogen. Er zijn genoeg redenen om afgeleid te worden. Nu is er een Facebookpagina die ruimte biedt alle opmerkingen direct en anoniem te ventileren. Dat levert hilarische opmerkingen op.  

 "Wilt de jongen met de groene broek in het kamertje op de 1e verdieping Voorstraat kant alsjeblieft even zijn penis laten zien? Dan weten de drie meisjes of hij het staren waard is."

Op de site wordt openlijk geflirt, geklaagd over hoge hakken die luid voorbij schrijden en een wijselijk advies gegeven: "Zeg jongen die de hele tijd naar het kleine blonde meisje te kijken in de UBB op kamer 2.66. Ze wordt ongemakkelijk van je. Ga nou maar studeren."

Prins Willem-Alexander was dinsdag op visite in de loods van roeivereniging Orca. Hij liet zich daar informeren over de sociale projecten van studentenstichting Move.

Stichting Move werd drie jaar geleden opgericht door enkele leden van roeivereniging Orca. De doelstelling van de stichting is om via sportieve en maatschappelijke projecten studenten in contact te brengen met kinderen en jongeren uit hun stad.

Dit jaar werden er 25 projecten afgerond, waarvan 15 in Utrecht. Zo maakten leden van de studentenvereniging Spontaan op initiatief van Stichting Move samen met basisschoolleerlingen muurschilderingenvoor de Utrechtse Staatsliedenbuurt.

Move is één van de 20 jonge maatschappelijke initiatieven die in het kader van het groeiprogramma van het Oranjefonds, een intensief trainings- en coachingprogramma krijgen aangeboden. De stichting wil binnen drie jaar in 25 studentensteden actief zijn met 150 projecten.

Willem-Alexander is samen met prinses Máxima het beschermpaar van het Oranjefonds. Alle 20 initiatieven krijgen daarom koninklijk bezoek. De kroonprins sprak dinsdagochtend met leerlingen van de basisschool St. Jan de Doper uit Hoograven en met leden van Orca. Samen werken zij aan de herinrichting van het schoolplein.

Move-directeur Michiel Bodt, die dit jaar de master Sportbeleid en Sportmanagement aan de UU afrondde, mocht als gastheer de prins rondleiden aan de Hoogravenseweg. Willem-Alexander verrichtte onder meer het startschot voor een roeiwedstrijdje van kinderen en Orca-leden in de binnenroeibak. Verder vonden er gesprekken plaats met verschillende organisaties en instellingen die bij de Move-projecten betrokken zijn. “Willem-Alexander was erg enthousiast over onze projecten”, zo was de indruk van Bodt.

Wil jij wekelijks schitteren in 3hoog, dé studentenfotosoap van Nederland? Dat kan! Stuur een foto van jezelf naar DUB om te "hospiteren" voor een kamer in 3hoog.

Studentenhuis 3hoog zoekt een nieuwe huisgenoot. Daarom heeft DUB jou nodig! We zoeken een leuke nieuwe bewoner. Dit is je kans op eeuwige roem en erkenning. Stuur een motivatie en een goed-gelijkende foto van jezelf naar Ype Driessen, de maker van de fotostrip. Zijn e-mailadres is ype@fotostrips.nl.

Ype: "Iedereen kan zich opgeven. Man, vrouw, dik, dun, mooi, lelijk, indiaan, eskimo. Je hoeft geen supermodel te zijn. Als je maar uitstraling hebt en gemotiveerd bent."

Alle 3hoog-strips kan je hier vinden.

De stelling dat luie Grieken de oorzaak zijn van de crisis, klopt niet volgens Arend Jan Boekestijn. Cultuur is eerder veroorzaakt door maar eerder resultaat van de economische ontwikkeling.

In het debat over de Euro worden regelmatig culturele verklaringen aangevoerd die moeten bewijzen dat de eurozone in zijn huidige vorm en omvang ten dode opgeschreven is. Zo hoorde ik onlangs op de radio iemand de stelling verdedigen dat de Grieken van nature lui zijn en dat het dus geen zin heeft om geld in een bodemloze put te storten. Ook de benaming ‘knoflookstaten’ suggereert dat de Zuidelijke mentaliteit en cultuur anders is dan die in het Noorden. Er wordt hier dus een culturele verklaring gehanteerd om uit te leggen waarom sommige landen economisch beter scoren dan andere.

In dit soort debatten waarbij eenzijdig culturele stellingen worden betrokken kan historische  kennis relativeren. Amerikanen en Britten die in het begin van de 20ste eeuw Japan bezochten, hadden de indruk dat Japanners lui waren en alleen maar in het heden leefden. Zij waren er stellig van overtuigd dat Japanners door deze mentaliteit altijd arm zouden blijven. Dat was dus een ernstige vergissing.

Er zijn meer voorbeelden. Britten die voor 1850, dus voordat de industriële groei losbarstte, de lappendeken van Duitse staten en gebieden bezochten waren eveneens weinig complimenteus. Duitsers waren volgens hen saai, lui en stalen als raven. Een Franse fabrikant die Duitse arbeiders aanstelde klaagde dat Duitsers alleen werkten als zij er zin in hadden. Ook dat beeld is niet erg lang blijven hangen.

Deze twee voorbeelden die ik ontleen aan het boek Bad Samaritans’(Bloomsbury, 2008) van Zuid-Koreaanse econoom Ha-Joon Chang roept de vraag op waarom de huidige Japanners en Duitsers in culturele zin zo weinig op hun voorgangers lijken.

Om deze vraag te beantwoorden is enige uitleg noodzakelijk. Natuurlijk hebben culturele factoren invloed op economische ontwikkeling. Menselijk gedrag wordt echter ook bepaald door andere factoren dan culturele bijvoorbeeld economische. Daar komt nog bij dat culturen niet statisch zijn. Culturen veranderen door bijvoorbeeld economische ontwikkeling.

Laten we dit eens toepassen op ons voorbeeld van de Duitsers en de Japanners. Een van de redenen waarom rijke buitenlanders Duitse en Japanse cultuur in het verleden zo ongeschikt vonden voor economische ontwikkeling komt voort uit onwetendheid over de grote organisatieverschillen tussen rijke en arme landen. Rijke mensen denken vaak dat mensen in derdewereldlanden arm zijn omdat zij lui zijn. In werkelijkheid maken de allerarmsten lange dagen onder vaak beroerde condities. Hun tijdsbeleving is echter nog niet industrieel. Werken met eenvoudig gereedschap vereist geen strikt tijdsgevoel. Het lijkt wel of alleen het heden regeert.

Ook kan er sprake zijn van verborgen of zelfs niet verborgen werkloosheid. Mensen werken dan niet of langzaam niet omdat zij lui zijn maar omdat er geen of onvoldoende werk is. Daar komt nog bij dat als mensen voortdurend door criminelen beroofd worden van hun schamele verdiensten er ook niet zoveel reden is om hard te werken. Stelen is in een gebied waar veel armoede heerst en geen sprake is van een rechtsstaat ook veel meer voor de hand liggend gedrag dan bij ons.

Met andere woorden het vermeende negatieve gedrag van de Japanners en de Duitsers in het verleden waren geen uitvloeisel van hun cultuur maar van beroerde economische omstandigheden waar alle arme mensen in onderontwikkelde landen mee worstelen. Dat verklaart ook waarom de Japanners en Duitsers van vroeger veel meer lijken op mensen in onderontwikkelde landen dan op hun rijke nazaten.

Met andere woorden cultuur verandert dus door economische ontwikkeling. Cultuur is dus niet alleen de oorzaak maar ook het resultaat van economische ontwikkeling.

Die conclusie suggereert dat men cultuur kan veranderen door economische omstandigheden te wijzigen. Dat is echter niet de enige weg. Men kan ook proberen cultuur te veranderen door overtuiging maar dat is meestal niet voldoende. Het beleid zal moeten veranderen maar ook de instituties zodat de gewenste gedragsverandering duurzaam wordt. Pas dan verandert een cultuur.

Wat heeft dit nu allemaal met vermeende luie Grieken te maken? Statistieken laten zien dat Grieken langere dagen maken dan Duitsers en Nederlanders. Lui zijn ze dus niet. Veel Grieken zijn door bezuinigingen die geen weerga kennen werkloos geraakt en proberen nu in leven te blijven met heel weinig geld.

De Grieken zijn niet het slachtoffer van een bepaalde cultuur die luiheid acceptabel acht maar van een falend politiek systeem waarin een tiental rijke families de economie en de politiek bestierden met een cliëntelistische politiek die duurzame groei bemoeilijkt. De instituties die de democratie en rechtsstaat moeten schragen zijn daardoor zwak ontwikkeld.

Het Griekse politieke systeem kan veranderen maar dat heeft tijd nodig. Instituties kunnen versterkt worden maar dat gaat niet zomaar.

Betekent dit nu dat het wel goed komt met Griekenland in de eurozone? Indien het Noorden veel geduld heeft en bereid is schulden af te schrijven dan kan het op de lange duur door economische ontwikkeling goed komen. Het probleem is dat wij geen geduld hebben en dat de Griekse transitie van een cliëntelistische staat naar een meritocratische veel tijd kost. Culturen mogen dan veranderlijk zijn, het hervormingstempo die het Noorden van de Grieken eist is in alle opzichten onrealistisch en vermoedelijk contraproductief.

Gedragsbioloog Ruud van den Bos hoopt dat slow science sociaal psychologen een uitweg biedt.

'Waar gaan we in het nieuwe jaar naar toe?' Dit zong Wim Kan ooit bij een oudejaarsconference. Staat gedragswetenschap een serieuze verandering te wachten? Of blijft het bij opmerkingen, overpeinzingen en verzuchtingen, waarna we overgaan tot de orde van de dag?

Rector Bert van der Zwaan gaf laatst in een overleg aan dat er volgend jaar een middag zou komen over slow science. Dat doet me denken aan slow food, het feest der zintuigen en bereiding van voedsel, waar ambachtelijkheid, authenticiteit, rust, eenvoud en beschaving samenkomen. Als tegenhanger van fast food: smakeloos, kaal, liefdeloos opgedist voer met de grote M.

De tegenhanger van slow science is dan fast science, of plofkipscience om bij voedsel te blijven. Meer water dan vlees, meer uiterlijkheid dan substantie, misvormd tot op het bot. Of om er nog maar een te bedenken met de uiterlijkheden van nu: siliconenwetenschap of botoxscience. Meer vulling dan body. Kortom, staat slow science voor een verandering of niet, bijvoorbeeld binnen de sociale psychologie, die nu zo onder vuur ligt? Heeft de wal het schip gekeerd?

De reacties van sociaal psychologen zijn nog niet echt bemoedigend. Natuurlijk, ze hebben op een punt gelijk: Stapels leven er niet alleen onder hen. Mensen die de wetenschappelijk mores overtreden, en overigens ook mensen die dat uit eigenbelang gedogen, vind je overal. En ze zijn helaas net zo onuitroeibaar als dictators en hun gedogers. Dat is het punt niet.

Wat wel verontrustend is, is hun drang om aan te geven dat ze wel degelijk reproduceerbare gegevens hebben en theorieën: maar we zijn echt iemand! Alsof je na je auto tegen een boom te hebben gereden, begint te schreeuwen, 'maar ik kan echt wel rijden hoor, bijvoorbeeld gisteren nog!' Dan begint het verdacht te worden. Wie van zichzelf overtuigd is, heeft dit niet nodig. Wie weet dat er iets broeit, probeert zichzelf te overschreeuwen.

De vraag van reproduceerbaarheid is iets wat in veel gebieden van gedragswetenschap speelt en waar ook oplossingsrichtingen voor zijn gevonden. Bijvoorbeeld gedragsonderzoek aan dieren kent een vergelijkbaar probleem als onderzoek binnen de psychologie, namelijk dat niet alle variabelen die van invloed zijn op de uitkomst bekend zijn en/of te controleren zijn. Vanaf het moment van bevruchting tot het moment van meten heeft een veelvoud van factoren invloed gehad op het organisme. Dit heeft sommige mensen ertoe verleid te zeggen: gedragswetenschap (ethologie/psychologie) is een contradictio in terminis.

Maar het is gelukkig meer. Een oplossing bij dieren is om hetzelfde onderzoek in meer laboratoria tegelijk te doen, met meer stammen/lijnen en onder verschillende opgroeicondities. Uit analyses komt dan vanzelf naar voren wat effecten zijn, die overal gevonden worden, en wat effecten zijn die variabel zijn. Kortom, wat is het skelet en wat is variatie afhankelijk van de omgeving. Dit soort onderzoek vraagt tijd, samenwerking in grote consortia, het willen delen van informatie en het plaatsen van het team boven het individu om robuuste antwoorden te krijgen op vragen die er liggen.

Of die middag er komt of niet, vind ik minder interessant dan de gedachte zelf. Laten we hopen dat slow science staat voor de verdere ontwikkeling en ondersteuning van dit soort noodzakelijke grootschalige onderzoek om robuuste antwoorden te krijgen en daarmee voor de ontwikkeling van een langdurig gezonde gedragswetenschap. 

De donkere dagen verlichten met een gratis boek. DUB biedt die kans. In dit artikel zetten wij een aantal boeken op een rij. Zij gaan over het studentenleven, de universiteit of de wetenschap.  Van Fokke & Sukke tot de taalcanon over prangende taalvragen.

De beroemdste eend en kanarie van Nederland zijn Fokke & Sukke. Zij gaan aan de studie en hebben gesigneerde exemplaren beschikbaar gesteld voor DUB-lezers. Net als Fokke & Sukke duikt ook de Twentse student Valentijn Stevens diep in het studentenleven. Zijn streekgenoot Harm Hoeksema is een stuk braver en geeft tips hoe je vlotjes kunt studeren. De idealistische studenten van nu volgen een honours college en schrijven samen een boek over duurzaamheid. Vroeger was dat anders. In de jaren zeventig wilden de studenten zelf meebeslissen over hun oordeel, zo blijkt uit het boek van Duco Hellema over de jaren zeventig. 

Wetenschap is ook maar een mening is de naam van een bundel over politiek en wetenschap. Politiek en universiteit hebben al vanaf de negentiende eeuw een haat-liefde verhouding, zo blijkt uit een boek onder redactie van Leen Dorsman. De Utrechtse emeritus hoogleraar Maarten van Rossem steekt zijn mening in ieder geval niet onder stoelen of banken. 

Alles draait om taal. In het boek Alles wat je altijd al had willen weten over taal geven taalwetenschappers in heldere, korte artikelen antwoorden op prangende taalvragen.

Van al deze boeken heeft de uitgever een aantal exemplaren ter beschikking gesteld voor de DUB lezers. Tenslotte geven we nog enkele tips van boeken waarover we eerder al schreven.     

Fokke & Sukke grijpen hun kans
Het wordt steeds moeilijker om zuipend en seksend je studie door te rollen. Het Bindend Studieadvies en steeds minder herkansingsmogelijkheden, iedereen moet aan het keihard studeren geloven. Gelukkig voor ons zijn Fokke & Sukke ondertussen langstudeerder en hebben ze al de kans gehad om de nodige studentenervaringen op te doen.

Reid, Geleijnse en Van Tol hebben in hun nieuwe hardcoverbundel Fokke & Sukke aan de studie de beste studentengrappen van de halfnaakte kanarie en eend gebundeld. Alle studentenonderwerpen komen voorbij. Bier drinken, ontgroenen, vrouwen versieren, (niet) koken, (niet) opruimen, plagiaat en ook de studiedruk komt aan bod:

Op het plaatje zitten Fokke & Sukke gebogen achter hun computer. 

Fokke & Sukke zijn mierenneukers:

Sukke:”Zullen we ‘scriptie_def_3_nuwelgoed_echtdef_ok’ nu uitprinten?”
Fokke: “Wacht! Nog één keer checken!”

En soms vragen ze alleen maar een beetje respect:
 “Luister professor..."
"...wij liepen hier al college toen jij nog eindexamen moest doen."

De grappen zijn hard. Soms erg hard, zoals deze afbeelding:

Ze zijn bot, ze zijn Fokke & Sukke, ze zijn geniaal. Een aan te raden wc-boek voor in elk studentenhuis. (Inge Razenberg)

Fokke & Sukke aan de studie. Uitgeverij Catullus 2012. 12,50
WIN een gesigneerd exemplaar van Fokke & Sukke.

Feestbeest of studiebol
Twee handboeken voor het studentenleven, beide geschreven door een mannelijke (ex) student van de Universiteit Twente. Daar houden de overeenkomsten op. In zijn boek Op de kroeg.. Belevenissen van de eeuwige student beschrijft Valentijn Stevens zijn studententijd in Enschede. Kernbegrippen: bier en vrouwen. Te vermijden: college. Honderd procent anders dan het boek Studeren doe je zo! van Harm Hoeksema. Zijn kernbegrippen: discipline en motivatie. Te vermijden: alles dat je van je studie afleidt.

Stevens’ schetst met een flinke dosis humor belevenissen uit zijn eigen studententijd: van blijven feesten met behulp van je creditcard tot tips hoe je verplichte colleges toch kunt skippen. Zijn devies: studeer zo lang mogelijk want als student kan je van vele kortingen profiteren. Hoeksema pleit in zijn boek juist voor een nominale studieduur. Met praktische tips en handige tabellen probeert hij studenten bewust te maken van het belang van een serieuze studiehouding. En het motiveert direct: ik heb nog nooit zó geconcentreerd aan een recensie gewerkt!

Beide boeken zijn nogal over de top. Hoeksema komt paternalistisch en serieus over. Met als toppunt de van opoe gejatte zin: “Je bent een dief van je eigen geluk en toekomst als je niet de studie uitzoekt die bij je past.” Die Hoeksema wil je niet tegenkomen in de kroeg, te saai. Dan Stevens, die wel héél stoer doet over zijn studententijd. Die wil je  (als vrouw) zéker ook niet tegen komen in de kroeg: voor je het weet ben je nummer vier in zijn ingewikkelde relatieschema. (Inge Razenberg)

Valentijn Stevens, Op de kroeg, belevenissen van de eeuwige student. Mijnbesteller.nl 2012. 15,50
WIN een speciaal Serious request exemplaar van Op de kroeg

Harm Hoeksema, Studeren doe je zo. Uitgevrij Elmar. 2012. 12,95
WIN een  exemplaar van Studeren doe je zo.

Studenten in jaren zeventig wilden zichzelf beoordelen
De huidige studenten hebben te maken met een heel ander regime dan in de jaren zeventig. De Faculteit Der Sociale Wetenschappen beleefde toen roerige tijden. Studenten en jonge linkse medewerkers enerzijds stonden lijnrecht tegenover hoogleraren en het personeel dat meer conservatief dacht anderzijds. De ene groep wilde meer maatschappelijk geëngageerd onderzoek, terwijl de hoogleraren voorvechters waren van waardevrije wetenschap.

Studenten eisten inspraak op meer dan alleen de inhoud. Niet alleen het onderwijs moest anders (liever discussie dan luisteren), ook moest er meegepraat worden over toetsing en beoordeling. In 1974 gingen Utrechtse studenten pedagogiek zelfs over tot een bezetting omdat de examencommissie geen "zelfbeoordeling" toestond.

Duco Hellema's Nederland en de jaren zeventig staat vol met dit soort bijzondere verhalen, wat het boek een mooi tijdsbeeld maakt, en aangeeft hoe de Nederlandse samenleving is veranderd in de jaren erna.

Hellema, hoogleraar Geschiedenis van de Internationale Betrekkingen in Utrecht, raakte gepassioneerd door de seventies, zo schrijft hij in het voorwoord, na een discussie met Utrechtse studenten over de sfeer op de hedendaagse universiteiten, vergeleken met de beelden die zij hadden van de jaren zeventig. Bovendien is het boek een persoonlijk retrospectief voor Hellema, die in de jaren zeventig actief lid was van de communistische partij CPN.

Niet alleen op universiteiten, maar in heel Nederland was in de jaren zeventig (die Hellema om historische redenen laat beginnen in 1968 en eindigen in 1982) sprake van sterk activisme. Het was de tijd van de Dolle Mina, de krakers, Provo en de Rode Jeugd. Maar ook van de "zwijgende meerderheid" die het linkse gedram meer en meer zat begon te worden. Hellema geeft een mooi overzicht van dit scharnierdecennium tussen de periode van naoorlogse opbouw en welvaart en de neoliberale decennia die zouden volgen.(Ernst-Jan Hamel)

Duco Hellema, Nederland en de jaren zeventig. Uitgeverij Boom. 2012. 24,90
WIN een exemplaar van Nederland en de jaren zeventig.

Studenten schrijven biologische visie op duurzame aarde
De maatschappelijke betrokkenheid van studenten uit zich nu heel anders. Utrechtse honoursstudenten Biologie hebben afgelopen half jaar een boek gepubliceerd waarin ze verschillende aspecten van de duurzame wereld in verleden, heden en toekomst onder de loep nemen. In de inleiding constateren de studenten met gevoel voor eufemisme dat duurzaamheid ‘haast wel een modewoord lijkt te zijn’. Het is ook breed begrip. De studenten bekijken de term vanuit biologisch perspectief en willen duidelijk maken dat het geen loze kreet is. Het aardige van dit boek Life support, hoe duurzaamheid bijdraagt aan de leefbaarheid van de aarde is dat ze zelden over duurzaamheid als term spreken, maar dat ze enkele thema’s uitwerken. Bijvoorbeeld over biobrandstoffen. Het lijkt een mooi alternatief voor olie, maar hoe voorkom je dat het ten koste gaat van de voedselvoorziening? En hoe kun je voorkomen dat boeren in de Derde Wereld hun eigen glazen ingooien door uitputting van de grond?  Deels signaleren de studenten problemen die bijna onoplosbaar lijken. Maar gelukkig ademen de artikelen ook hoop uit. ‘Uitdagingen is het sleutelwoord voor de toekomst’, schrijven de studenten. En de biologie heeft daarin een taak: het verbeteren van eiwitten, de verbetering van productieprocessen en zelfs het creëren van een nieuwe ecosystemen. En als dat niet lukt, kunnen we altijd nog een andere planeet koloniseren en leefbaar maken. Met hulp van de biologen natuurlijk. (Ries Agterberg)

Celine van Bijsterveldt en Erik Schild (red) Life support, hoe duurzaamheid bijdraagt aan de leefbaarheid van de aarde. Uitgeverij De Graaff. 2012. 16,50
WIN een  exemplaar van Life support.

Wetenschap is ook maar een mening
Actuele vraagstukken in het licht van de academische nuance. De bundel Wetenschap is ook maar een mening bindt de strijd aan met ‘fact free politics’ waar ‘meningen belangrijker zijn dan feiten’, zo schrijven de auteurs. In vijfentwintig columns komen actuele casussen aan bod die zijn geïnspireerd op recente verkiezingsprogramma's. "Snel bezuinigen vertraagt het economisch herstel", bijvoorbeeld, of "rekeningrijden helpt tegen files". Vooral bij onderwerpen rond energie en milieu werkt die aanpak goed. Een voorbeeld is de verhelderende berekening van de haast bovennatuurlijke inspanningen die nodig zijn om voor 2050 een volledig duurzame energievoorziening te realiseren.

De gebruikte onderzoeken stammen voornamelijk uit de exacte en sociale wetenschappen. In een merkwaardige inleiding schetst Trouw journalist Antoine Verbij een duidelijke tegenstelling tussen wetenschap en politiek. Beide "past bescheidenheid", zo oordeelt hij. Er zijn immers genoeg historische voorbeelden van "politici die op de stoel van de wetenschappers zijn gaan zitten" en van "wetenschappers [die] hun gelijk proberen te halen door hun concurrenten bij de inquisitie of geheime politie aan te geven". Op zo'n moment is het jammer dat dit boek het zonder de geesteswetenschappen moet stellen. Juist door zowel politieke voornemens als wetenschappelijke feiten te problematiseren, kunnen ook deze meedenken over maatschappelijke vraagstukken.

De bundel is een welkom antwoord op het huidige politieke debat, waarin wens en werkelijkheid vaak mijlenver uiteen liggen, maar met te weinig verrassende inzichten om een heel boek mee te vullen. (Guido van Eijck)

Bas den Hond, Sybe Rispens en Bram Vermeer (red), Wetenschap is ook maar een mening Uitgeverij Oostenwind. 2012. 15 euro
WIN een exemplaar van Wetenschap is ook maar een mening.

Universiteiten voelen zich altijd al miskend
Deze dagen liggen de universiteiten weer onder vuur. Affaires als die van Stapel doen het imago weinig goed. Toch is het niet typisch een probleem van nu. Terugkijkend op de geschiedenis van de universiteiten blijken er tal van voorbeelden te zijn dat universiteiten zich onbegrepen en miskend voelden. Dat staat in het boekje Universiteit, publiek en politiek dat onder redactie stond van de Utrechtse hoogleraar Leen Dorsman en zijn Amsterdamse collega Peter Jan Knegtmans. In de jaren tussen 1830 en 1840 heetten studenten ‘lui en ongeschikt te zijn’ en vond men hoogleraren ‘onbekwaam’. Twintig jaar later werd gevreesd voor het voortbestaan van de universiteit. In een wet stond dat voor de titel van arts geen doctorsexamen meer vereist zou zijn. Een staatsexamen was voldoende. De verwachting was dat geneeskunde niet meer aan een universiteit gedoceerd hoefde te worden. Een andere belangrijke studie, de rechtsgeleerdheid, zou dan overgeheveld kunnen worden naar het gymnasium. De universiteit zijn al deze klappen weer te boven gekomen. Het is een golfbeweging, zo blijkt uit de bijdragen uit dit boek die de geschiedenis tussen 1800 en 2010 beschrijven. Bezuinigingsoperaties wisselen elkaar af met hoog gespannen ambities om in de top 5 van kenniseconomieën te komen. In het boek staan enkele cases uitgewerkt. In het laatste hoofdstuk van Rogier van der Wal staat het mooi samengevat. De relatie tussen de Nederlandse universiteiten en de politiek omschrijft hij als ‘een klassieke haat-liefde verhouding.’ (Ries Agterberg)

Leen Dorsman en Pieter Jan Knegtmans (red.) Universiteit, publiek en politiek. Het aanzien van de Nederlandse universiteiten, 1800-2010. Uitgeverij Verloren. 2012.    
WIN een exemplaar van Universiteit, publiek en politiek.

De wonderlijke wereld van Maarten van Rossem
Een wetenschapper die van meningen geven zijn beroep heeft gemaakt, is Maarten van Rossem. In zijn laatste boek Nederland volgens Maarten van Rossem verzamelt de Utrechtse emeritus hoogleraar columns die hij de laatste jaren schreef voor onder meer het Historisch Nieuwsblad en zijn eigen glossy Maarten!

Toch is deze bundeling minder actueel dan het suggereert te zijn. Zo foetert Van Rossem in meerdere columns tegen de komst van een nationaal historisch museum. Erg vermakelijk en scherp geschreven, maar nu de komst van zo'n nationaal museum van de baan is, vooral achterhaald. En zo zijn er meer onderwerpen waar de houdbaarheidsdatum van verstreken is.

Van Rossems reisjes naar plekken in Nederland met een historisch verhaal zijn meer geslaagd. Hij vertelt met verve over de geschiedenis ons eigen Academiegebouw, over het Domplein en over het Muiderslot ("ons nationale Bommelstein"). Dit alles om te laten zien dat een nationaal museum niet nodig is. De geschiedenis ligt immers al op straat.

Zijn columns zijn serieuzer van toon dan zijn tv-optredens, maar toch onmiskenbaar Van Rossem. Over alles heeft hij een mening, en dat steekt hij niet onder stoelen of banken. Pim Fortuyn is een "kletsmajoor" en hij gebruikt om de haverklap woorden als "wonderlijk"  en "zonderling". Vermakelijk is dit boek zeker, maar niet altijd even actueel. (Ernst-Jan Hamel)

Maarten van Rossem, Nederland volgens Maarten van Rossem. uitgeverij Nwe A’dam. 2012. 16,95 
WIN een  exemplaar van Nederland volgens Maarten van Rossem. 

Prangende taalvragen populair beantwoord
Heeft een kind dat tweetalig wordt opgevoed eerder spellingsproblemen? Bestaat de taalknobbel? Hoe praten dieren? Verandert nieuwe media de taal? Waarom zeggen Engelsen geen ‘u’? Kan taal ook pijn doen? Het is maar een kleine greep uit de vragen die beantwoord worden in het boek Alles wat je altijd al had willen weten over taal. In korte hoofdstukken geven taalwetenschappers in gewone mensentaal een antwoord op de vraag. Het boek is bedoeld als een soort taalcanon. Het wil een overzicht geven van alle taalkwesties die er toe doen. Nu is dat een onmogelijke opgave, want er ontstaan elke dag weer nieuwe taalvragen. Het bijzondere van dit boek is dat het de samenstellers gelukt is om al die wetenschappers de kwesties kort en begrijpelijk uit te leggen. Er komen ook zeven Utrechtse wetenschappers aan het woord. Merel Keijzer onderzoekt of je je moedertaal ook kunt verliezen. Rick de Graaff buigt zich over de manier waarop je het  best een nieuwe taal kunt leren. Elise de Bree vraagt zich af of Chinezen, met zo’n heel ander schrift hebben, ook last kunnen hebben van dyslexie. Arjan van Hessen filosofeert over een toekomst waarin we praten met computers. Jos van Berkum analyseert de emotionele waarde van taal. Enerzijds kunnen scheldpartijen iemand heel erg raken. Anderzijds hebben we ook slappe taal. We zeggen liever ‘heb je vanavond wat te doen?’ in plaats van ‘wil je uit met mij?’. Door de indirecte vorm kunnen we gezichtsverlies voorkomen. Jos ten Thije bekijkt of wat we kunnen begrijpen van een taal die we niet verstaan en de invloed van communicatie met mensen uit een andere cultuur als het bijvoorbeeld gaat om zakendoen. Tenslotte constateert Ted Sanders dat Jip-en Janneke-taal niet altijd de beste manier om begrijpelijk te schrijven. (Ries Agterberg)

Marianne Boogaard en Mathilde Jansen (red.) Alles wat je altijd al had willen weten over taal. De taalcanon. Uitgeverij Meulenhoff. 2012. 25 euro.
WIN een  exemplaar van Alles wat je altijd al had willen weten over taal.

Nog meer boekentips
Het afgelopen jaar heeft DUB al vaker boeken belicht die de moeite waard zijn om te lezen. Zo publiceerde de journalist Frank van Kolfschooten in het kielzog van de affaire Stapel het boek Ontspoorde wetenschap. Hierin belicht hij minder fraaie aspecten in de wetenschap op het gebied van fraude, plagiaat en academische mores. Er komen ook enkele Utrechtse kwesties aan bod.

Een heel ander verhaal is het boek Ontsporing van de meesteroplichter Diederik Stapel zelf. Hij onderzoekt zijn eigen misstappen en laat zo een keerzijde van het wetenschappelijk bedrijf zien.

Academische mores waren er vroeger ook. Johanna Westerdijk, de eerste vrouwelijke hoogleraar, moest zich staande houden in een mannelijke wereld. Patricia Faasse schreef de biografie  Een beetje opstandigheid over haar.

Ook geschiedenis, maar dan veel recenter, gaat over het studentenleven. Het IBB boek geeft een vrolijk beeld van de vrijpartijen en huisfeesten in het levendige studentencomplex.

De beste films, muziek, boeken, politici en nieuwsberichten volgens zes studenten en zes wetenschappers die in 2012 in de spotlights stonden.

Joey van Angeren ziet maar voor 4 procent en is hard op weg om de masteropleiding Business Informatics af te ronden. Dit jaar kreeg hij een onderzoeksbeurs van Google ter waarde van 7000 euro.

Muziek: Het muziekevenement van het jaar was ongetwijfeld het driedaagse festival Tomorrowland, in België waar zo'n 90.000 bezoekers per dag los gingen. Dan te bedenken dat alle tickets ook nog eens binnen een half uurtje uitverkocht waren. Gezien het wereldwijde succes voel ik me eigenlijk gedwongen Gangnam Style aan te wijzen als track van het jaar. Als ik echter dichter bij mijn eigen muzikale voorkeur blijf, kies ik voor Simon O'Shine - Your Distant World (Original Mix).

Boek: Lezen doe ik eigenlijk maar zelden. De enige boeken die ik lees zijn dan ook direct gerelateerd aan mijn studie of professionele interesses.

Politicus: Een echte favoriet heb ik niet, maar ik denk dat ik sinds de verkiezingen niet meer om Diederik Samsom heen kan. Samsom is er immers in geslaagd om de PvdA vanuit geslagen positie (volgens de peilingen) terug te brengen tot één van de grootste partijen van Nederland. Maar ook Jan Kees de Jager heeft een goede indruk achtergelaten, zowel op inhoudelijk vlak als in de media.

DUB-bericht: Gezien ik ooit op de UU begonnen ben als bachelorstudent Informatica, vond ik het erg leuk te zien dat Informatica zeer goed werd beoordeeld in de Keuzegids. Daarnaast moest ik recentelijk toch wel even glimlachen toen ik las dat onze hoogleraar vanwege de te verwachten slechte weeromstandigheden besloot om thuis te blijven en digitaal college te geven. Hoewel het een leuk experiment is, doet dit bericht mij vooral weer denken aan hoe heel Nederland in de stress schiet zodra er meer dan twee vlokjes sneeuw vallen.

Laurien Crump werd in 2012 verkozen tot docenttalent van het jaar omdat ze, volgens de jury, met kritische vragen en uitdagend debat geschiedenisstudenten naar een hoger niveau tilt.

Muziek: Het album Land van de Rotterdamse zangeres Frederique Spigt, die onlangs van chansons naar een eigen versie van country & western is overgegaan. Origineel, sprankelend, gepassioneerd en rauw tegelijk: een plezier om naar te luisteren, met prikkelende teksten en schitterende muziek!

Film: Het blijkt alweer 2010 te zijn, maar The King’s Speech vond ik prachtig. Het is erg knap om te zien hoe van een stotterende koning zo’n mooie, diepgravende en veelbewogen film gemaakt kan worden. En de cast - met Colin Firth - is natuurlijk schitterend!

Over koningen gesproken: ik ben onlangs met mijn vriend en zijn jongste dochter naar Koning van Katoren (wél 2012!) geweest. Hoewel de recensies niet zo enthousiast zijn, vond ik het toch een prachtige bewerking van Jan Terlouws boek, waarin ook de nieuwe media op interessante wijze verwerkt waren en de politieke problematiek ook goed naar voren kwam. Ook mijn vriend en zijn dochter hebben er erg van genoten!

Boek: Sweet Tooth van Ian McEwan vind ik prachtig. Het persoonlijke en politieke komen op schitterende wijze samen en ook de Koude Oorlogscontext wordt goed neergezet. Het leest als een trein en is een echte aanrader!

Politicus: Hoewel ik nooit op GroenLinks gestemd heb, vind ik dat Jolande Sap erg veel politieke moed en standvastigheid getoond heeft door op meerdere momenten met vier niet zeer verwante partijen in zee te gaan. Het feit dat ze ‘over haar eigen schaduw heen sprong’ heeft helaas niet mogen baten, al heb ik zelf voor het eerst even overwogen om op GroenLinks te stemmen!

DUB-bericht: Het doet natuurlijk pijn om te horen dat er ook op mijn eigen universiteit gesneden moet worden in de geesteswetenschappen, die toch juist zo centraal zouden moeten staan in het verder ontwikkelen van een veerkrachtige samenleving. Hoewel de resultaten van de geesteswetenschappen minder concreet zijn dan van sommige andere takken van wetenschap, zijn ze minstens even invloedrijk. Jammer dat dat in beleid tegenwoordig vaak over het hoofd wordt gezien!

Samen met zijn debatpartner Danique van Koppenhagen won USBO-student Tomas Beerthuis dit jaar het Nederlands Kampioenschap Debatteren. Beerthuis werd ook beste individuele spreker van het toernooi. Naast het NK won hij dit jaar heel wat competities, waaronder onlangs de prestigieuze Oxford Inter-Varsity.

Muziek: Mumford & Sons: hun nieuwe album Babel van 2012. Geniale nieuwe opkomende Engelse rockband die je eigenlijk altijd wel op kunt zetten!

Film: Soldier on the Roof, een prijswinnende documentaire op het IDFA 2012 . Een kijkje in een joodse enclave in Hebron die dilemma’s van het conflict tussen Israël en Palestina schitterend blootlegt. 

Boek: Niet uit 2012 maar daarom niet minder indrukwekkend: Het zijn net mensen van Joris Luyendijk. Een bekroond boek dat je laat inzien hoe enorm gekleurd media is en hoe dit ons beeld van de wereld stuurt en (soms illegitiem) beïnvloed.

Politicus: Misschien wat voorbarig, maar toch: Lodewijk Asscher. Een man die niet alleen ongelofelijk werk heeft verzet in Amsterdam, maar ook het lef heeft om een nog veel moeilijkere taak te gaan vervullen in Den Haag. 

DUB-bericht: Een bericht over het CDA en waarom de partij zich tegen de langstudeerboete keerde. Iets later bleek dat die toch niet kon worden afgeschaft. Wat mij betreft was de hele vertoning rondom dit dossier een dieptepunt in de Nederlandse politiek.

Docent van het jaar werd Ivo Giesen. Met zijn prijzengeld richtte hij een nieuwe prijs op voor de 'meest opmerkelijke rechtenstudent'.

Muziek: Het album Babel van Mumford & Sons, vanwege de prachtige muziek (alleen al de cover van Paul Simon’s The Boxer is de aanschaf meer dan waard) en omdat het een cadeau was van een promovenda, als ‘zomaar tussendoor’ bedankje. Dat raakt me.

Film: Ik heb dit jaar geen enkele nieuwe film gezien: de geboorte van mijn zoon heeft me vooral binnenshuis gehouden, geloof ik.

Boek: Ik mag Tonio van A.F.Th. van der Heijden niet meer noemen (is uit 2011), net zomin als Karl Marlantes’ Matterhorn (ook uit 2011), noch Jan van Mersbergens Naar de overkant van de nacht (ook 2011), en dus noem ik maar even niets…

Inge Loes ten Kate werd het Nederlandse mediagezicht van de Marslanding. Op de site van de NOS blogt ze over het laatste Mars-nieuws.

Muziek: 2012 was niet echt mijn beste muziekjaar: te druk met verhuizen, Marslandingen en onderzoeksvoorstellen schrijven. Radio 4 is mijn favoriete radiostation, dat heeft me door twee maanden schrijven heen gesleept. Het eerste liedje uit 2012 dat bij me opkomt is Sandra van Nieuwlands versie van More. Mijn belangrijkste criterium voor een goed liedje is: kan ik het 10 keer achter elkaar draaien zonder dat ik misselijk word, en dat lukt bij dit liedje. Erg verrassend en waarschijnlijk een van de weinige liedjes die me bij gaan blijven, maar ik ben bang dat dat ook wat zegt over de hoeveelheid nieuwe muziek die ik geluisterd heb. Wat concerten betreft: Guns 'n' Roses in Ahoy. Geweldig om te zien dat Axl gewoon nog al die oude nummers eruit knalt. Dit concert overtrof alle verwachtingen.

Film: The Broken Circle Breakdown, een Belgische film van Felix van Groeningen. Zeer aangrijpend verhaal over hoe twee ouders omgaan en niet omgaan met de ziekte van hun dochtertje. Erg mooi omdat het heel duidelijk de onmacht van de ouders laat zien om elkaars reacties te begrijpen.

Boek:Joseph Anton van Salman Rushdie. Het zeer inspirerende autobiografische verslag van Rushdie over zijn tijd onder de Iraanse fatwa. Mijn reactie daarop in 1989 was: er waren mensen heel boos geworden over een boek, dus dan moest er wel iets mis zijn met dat boek. Joseph Anton is een zeer persoonlijk verhaal, waarin zelfreflectie niet ontbreekt. Er blijkt duidelijk hoe de situatie toen gekleurd werd door de verhalen dat de Duivelsverzen bedoeld waren als belediging en Rushdie een arrogante kwast was die vooral zichzelf erg zielig vond. Niets is uiteraard minder waar. Zoals gewoonlijk erg mooi geschreven en een absolute aanrader om te lezen.

Politicus: Om eerlijk te zijn is de politiek er een beetje bij ingeschoten dit jaar. Maar voorlopig vind ik het duo Rutte-Samson wel de nominatie waard, samen formeren, zonder moddergooien in de pers en proberen het land te stabiliseren. Ik vind dat ze het voorlopig prima doen en vind het erg prettig dat het met zo weinig geschreeuw gepaard gaat. De mentaliteit 'er moet wat gebeuren, dus we gaan aan de slag' is wel verfrissend.

DUB-bericht: Het artikel Motivatie begint in de baarmoeder uit het DUB-themamagazine. Dit stuk kwam precies op het moment dat ik verscheidene discussies aan het voeren was over hoe studenten beter te motiveren zijn en hoe je de meest gemotiveerde studenten voor bachelor- en masterprojecten kunt selecteren. De zesjescultuur in Nederland komt me zo langzamerhand de neus uit, maar de (inmiddels weer geschrapte) boete gaat niet helpen. In dit stuk wordt er gesproken over een cultuuromslag die nodig is in Nederland en dat die bij universiteiten moet beginnen. Een goed uitgangspunt daarbij lijkt me een goed beloningssysteem: gemotiveerde, goed presterende, hard werkende studenten belonen, in plaats van de niet-succesvollen afstraffen lijkt me een goed begin. En het aanmoedigen om trots te zijn op goede resultaten.

Natuurkundige Raimond Snellingsbleek dit jaar een van de meest geciteerde wetenschappers van Nederland. Hij ontving een Vici-beurs voor zijn onderzoek en hij publiceerde een veel geciteerd artikel over botsingen van zware ionen in de deeltjesversneller in Genève.

Muziek:Rammstein, Videos 1995-2012. Perfecte muziek om je even totaal af te sluiten van de buitenwereld. De videoclips van Rammstein maken het nog net iets leuker.

Film:The Hobbit: An Unexpected Journey. Erg mooie beelden, leuk het verhaal te zien in 3D, jaren na het lezen van het boek. Jammer dat het weer in drie delen moet.

Boek:Gek op Natuurkunde van Walter Lewin. Kan natuurlijk niet ontbreken in mijn lijst, erg aanstekelijk en precies wat me altijd aantrok in de natuurkunde.

Politicus: Jolande Sap. Erg moedig van haar om mee te doen aan het lenteakkoord.

DUB-bericht: Het bericht dat bèta-meisjes niet vaak kiezen voor exacte studie. Het is aan het verbeteren, maar het blijft me verbazen dat Nederland daar in achter blijft.

Geneeskundestudente Leonie Warringa werd dit jaar wereldkampioen golf voor doven en slechthorenden.

Muziek: Alicia Keys, Girl On Fire. Maar het kan ook zo een ander lied zijn. Als ik leuke liedjes op de radio hoor, onthoud ik nooit de zanger(es) en het kost me te veel tijd om dan nog te achterhalen welk liedje het nou was. Leuk detail: ik hoor muziek door mijn hoortoestellen anders dan ‘normaal horende’ mensen, dus iets wat vals is, kan voor mij heel leuk klinken! Daarom kan ik me soms erg verbazen over het jurycommentaar bij talentenshows...

Film: Intouchables. Geweldig gespeeld door Omar Sy en mooi verhaal. Het raakte me extra, omdat ik zelf een hele lieve tante heb die op relatieve jonge leeftijd ernstig verlamd geraakt is. Desondanks is zij altijd positief en heeft ze nog nooit geklaagd, daar heb ik echt bewondering voor!

Boek: Het afzien van 2012 van Fokke en Sukke. Ik kom altijd tijd te kort om hele romans te lezen, maar ik heb wel elk jaar een scheurkalender van Fokke en Sukke op het toilet hangen.

Politicus: Ik volg de politiek best veel via de radio, maar een favoriete politicus.... Ik vind Samsom wel een leuke aanwinst in de politiek, alleen ben ik het vaak niet met hem eens. Als ik toch een favoriet moet kiezen, dan ga ik denk ik voor Barack Obama. Ik vind het geweldig om te zien dat hij bijvoorbeeld meehelpt bij de voedselbank, al snap ik dat hij dit soort dingen vooral doet om stemmen te trekken.

DUB-bericht: Ik was blij verrast met het bericht over het nieuwe boek gewijd aan de IBB in Utrecht. Ik heb het boek nog niet gelezen, maar dat ga ik zeker doen. Ik woon zelf niet op de IBB. Ik heb er wel tijdelijk gelogeerd en er wonen meerdere jaarclubgenoten en vriendinnen van mij. Zo heb ik er al de nodige verhalen over gehoord...

Universitair docent Ugur Ümit Üngör trad op als Syrië-expert en kreeg een Heineken Young Scientists Award voor zijn historisch-sociologisch onderzoek naar massaal geweld, nationalisme en staatsvorming.

Muziek: Het album Essência van het Portugese ensemble Madredeus. Madredeus is opgericht in Lissabon in 1987 en heeft een prachtig karakteristiek geluid, met cello, gitaar en zang, ondergedompeld in zalvende melancholie.

Film: De film A Separation van de Iraanse regisseur Asghar Farhadi. Deze fascinerende film gebruikt een ogenschijnlijk banale gebeurtenis (een echtscheiding in Teheran) om een psychologisch, sociaal en moreel complex verhaal over de Iraanse samenleving te presenteren.

Boek: Samar Yazbek, A Woman in the Crossfire: Diaries of the Syrian Revolution. Dit is het boeiende relaas van een bekende Syrische schrijfster, die vanaf het begin van de opstand een moedige positie heeft ingenomen tegen het moorddadige Assad-regime.

Politicus: Macht en kennis, of preciezer gezegd politiek en wetenschap, verhouden zich tot elkaar als olijfolie en water. Enerzijds ben ik geen fan van politici, anderzijds heeft Garry Kasparov in 2012 getoond over de politieke en morele integriteit te beschikken om Vladimir Poetin zonder vrees te bekritiseren.

DUB-bericht: De discussies over Diederik Stapels fraude, met name de hilarische suggestie van Micha de Winter.

Dieudonnée van de Willige werd dit jaar de eerste campuscolumnist van de Universiteit Utrecht. Haar bijdragen op DUB vielen in de smaak bij de Telegraaf, waar ze nu ook een wekelijkse column schrijft.

Muziek: Mijn muzieksmaak speelt zich grotendeels af in de jaren 80 van de vorige eeuw. Eén van de weinige hedendaagse artiesten waar ik actief naar luister is Chris Corner, en hoewel het een teleurstellend jaar leek te gaan worden kwam hij met IAMX op de valreep met het nummer Quiet the Mind op de proppen. Vind ik leuk!

Film: De films van Tim Burton zijn altijd erg gaaf. Daarom heb ik bij wijze van uitzondering een tripje naar de bioscoop gemaakt om Dark Shadows te zien - ik ben geen tv- of filmmens. Ik moet zeggen: Alice Cooper deed ‘t ‘m, Johnny Depp heeft er wel eens beter uitgezien.

Boek: In twee maanden heb ik alle boeken van Arthur Japin achter elkaar gelezen. Door op die manier iemands oeuvre door te werken, zie je heel goed wat van de schrijver zelf is en wat bij het verhaal hoort. Ik vind de schrijver namelijk misschien nog wel interessanter dan het verhaal. Maar buiten is het feest is van dit jaar, stiekem vond ik De zwarte met het witte hart het best.

Politicus: Lyonpo Dorji Wangdi, de Geluksminister van Bhutan. Ik had graag een andere Geluksminister of -politicus gekozen, maar op een of andere manier moet die in Nederland nog altijd aangesteld worden.

DUB-bericht: De hele fotoserie De Werkplek, waarin bijzondere werkomgevingen en hun bewoners door Maartje ter Horst worden vastgelegd. Ontzettend leuk om te zien hoe divers het landschap op de UU is en om overal even binnen te mogen gluren!

De spraakmakende hoogleraar psychologische functieleer Frans Verstratenvertrok naar Australië. En hij werd verkozen tot president-elect van de Vision Sciences Society, een blijk van waardering van zijn vakgenoten.

Muziek: Ik volg de hitparades al jaren niet meer. Maar op mijn computer staan momenteel 14.158 liedjes (goed voor 43,6 dagen muziek). Ik heb maar even het aantal keren dat ik het nummer heb afgespeeld als indicatie genomen voor mijn favoriet. Het is Rendezvous 6:02 van de band UK.

Film: Ik ben volgens mij niet meer in de bioscoop geweest sinds het jaar 2000 of zo. Maar onlangs heb ik De zee die Denkt (trailer) van de Nederlandse regisseur Gert de Graaf nog eens bekeken. Het gerucht gaat dat hij aan een nieuwe film werkt en ik kan niet wachten om die te zien.

Boek: Bij mijn afscheid in Utrecht heb ik veel boeken gekregen, waaronder vier exemplaren van De fatale kust van Robert Hughes over het begin van mijn nieuwe thuishaven Australië. Het is het enige boek dat ik dit jaar heb gelezen. Ik kan niet zeggen dat het mijn favoriet is geworden.

Politicus: Binnenland: Ik weet niet eens of hij als politicus door het leven wil maar ik heb altijd veel respect voor Alexander Rinnooy Kan. Die hadden ze al lang minister-president van ons land moeten maken. No-nonsense en hij weet waar hij het over heeft. Wars van spelletjes en vriendjespolitiek. Heeft hij ook niet nodig, hij is echt en zeer kundig.

Buitenland: Barack Obama. Het lijkt me verschrikkelijk om te blijven lachen en gemotiveerd te blijven als je zo veel van je goede ideeën ziet sneuvelen omdat een deel van dat land nu eenmaal geïndoctrineerd wordt door enkele machtige groepen met andere belangen.

DUB-bericht:Yvonne van Rooy vertrekt bij de UU. Ik had dat niet meer verwacht nadat de baan in Europa naar Neelie Kroes was gegaan. Anderzijds, als geen ander weet ik dat je af en toe aan een nieuwe uitdaging moet beginnen en ze heeft zeker energie genoeg.

Verder heb ik de discussie over onderzoekfraude goed gevolgd. Ik hoop dat de zuivering in de wetenschap doorgaat. De affaire-Stapel is natuurlijk prominent in het nieuws geweest, maar volgens mij is rommelen met data maar ruis als je kijkt naar de spelletjes die gespeeld worden door sommige bestuurders en de lesser gods in onze academische wereld.

De Universiteitsraad zet alle vergaderstukken vanaf half januari 2013 op een teamsite die je voorlopig alleen kan bezoeken met een solis-ID. Maar openbare stukken blijven openbaar, zegt U-raadvoorzitter Fred Toppen.

Op dit moment maakt de U-raad gebruik van Documail via Surfnet. Op 31 december stopt Surfnet met deze voorziening. De U-raad heeft daarom een teamsite laten maken waar vanaf januari onder meer alle openbare stukken op te vinden zijn.

De site is alleen toegankelijk als ingelogd wordt met een SolisID. De huidige voorziening op Documail is ook semi-besloten, zegt Toppen, en “dat karakter volgen we”. Het verschil is wel dat de inlogcode van Documail gewoon online stond, nu moet worden ingelogd met een SolisID. Maar niet-UU’ers die de stukken willen, kunnen die krijgen, zegt Toppen.

Er is gekozen voor deze optie, omdat nu binnen één site verschillende doelgroepen bediend kunnen worden, aldus de U-raadvoorzitter. “Zo wil ik naast een algemene discussieoptie ook een discussieoptie hebben waar raadsleden onderling met elkaar kunnen overleggen ter voorbereiding op vergaderingen. En zo wil ik bijvoorbeeld de bescheiden stukken die rondgaan ten behoeve van het voorzittersoverleg ook binnen die site beschermd afwikkelen.”

Iedereen die nu een abonnement heeft op de nieuwsbrief van Documail krijgt binnenkort een e-mail en moet zich opnieuw aanmelden voor de teamsite van de U-raad die half januari de lucht in gaat. De site is in ontwikkeling, benadrukt Toppen. De U-raadsleden moeten nog met elkaar om tafel over bijvoorbeeld de toegankelijkheid van de site. Ook moet nog worden bekeken hoe het archief met alle oude raadstukken dat nu nog op Documail staat, naar de teamsite kan verhuizen.